Optimaliseer uw successieplanning met een maatschap

De overdracht van een familiaal vermogen binnen het kader van een succesvolle vermogens- en successieplanning is een proces dat grondig moet worden voorbereid.
Het gebruik van een maatschap kan in dit opzicht zeer waardevol zijn: fiscaal vriendelijk, soepel en eenvoudig, met behoud van inkomsten en controle door de schenkers.

Flexibiliteit

Een maatschap kan een waardevol vehikel zijn in successieplanning vanwege zijn flexibiliteit en controleaspecten. Met een maatschap kunnen diverse vermogensbestanddelen, zoals gelden, effectenportefeuilles, aandelen of kunstcollecties, worden samengebracht, beheerd en overgedragen aan de volgende generatie.

Een maatschap is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, maar dan wel één waarvoor een grote contractuele vrijheid en soepelheid geldt. Zodoende kunnen de statuten ‘op maat ‘worden geschreven, naargelang de wensen van de ouders-schenkers.

In de statuten zullen de ouders aangesteld worden als statutaire zaakvoerders en dus onafzetbaar zijn. Ze behouden dus een actief beslissingsrecht over het ingebracht vermogen.

Voorbehouden inkomsten

In een maatschap kunnen de inkomsten voorbehouden worden en blijven de ouders-schenkers genieten van de inkomsten (interesten en dividenden) op de geschonken goederen.

Schenking van de aandelen

De oprichting van een maatschap alleen is niet voldoende om tot een volwaarde familiale planning te komen. De aandelen dienen immers nog via een schenking te worden overgedragen aan de kinderen om erfbelasting te vermijden.

Voor deze aandelenschenking moet een notariële akte worden verleden en is er schenkingsbelasting verschuldigd van 3% of 7 % (in het Vlaams Gewest). Als het actief van de maatschap zelf bestaat uit aandelen van een vennootschap met een reële economische activiteit en dus kwalificeert als familiale vennootschap, kan de schenking van deze maatschapsaandelen gebeuren onder een gunst- of vrijstellingsregime mits respect van zekere voorwaarden.

Niettemin is het mogelijk om onrechtstreekse en niet geregistreerde schenkingen van ingebrachte delen (bijvoorbeeld vennootschapsaandelen) middels de techniek van inbreng ten behoeve van een derde (met of zonder uitgifte van nieuwe aandelen) te realiseren, waardoor de aandelen gecreëerd naar aanleiding van de inbreng deels rechtsreeks worden uitgeven aan de kinderen in volle eigendom.

Daarnaast is het van belang om het bewijs van de onrechtstreekse schenking vast te leggen in een ‘pacte adjoint’. Naast de mogelijkheid tot het registreren van de schenking in extremis, laat dit document ook toe om bijkomende voorwaarden te koppelen aan de schenking zoals bijvoorbeeld een ontbindende voorwaarde van vooroverlijden.

Aangezien dergelijke schenkingen zich zullen voltrekken zonder notariële akte, zal geen onmiddellijke schenkbelasting verschuldigd zijn. Echter, in geval van overlijden van de schenker binnen de 3 jaar na de schenking, is achteraf alsnog erfbelasting verschuldigd (tot 27% in rechte lijn en tussen partners of 55% tussen anderen) (in het Vlaams Gewest).

Fiscale aspecten

Vermits de maatschap geen rechtspersoon is, is er geen vennootschaps- of rechtspersonenbelasting verschuldigd. Voor de toepassing van de inkomstenbelasting is een maatschap fiscaal transparant. Dit wil zeggen dat inkomsten uit de ingebrachte effecten (renten, interesten en dividenden uit een effectenportefeuille bijvoorbeeld) niet in de maatschap worden belast maar rechtstreeks in hoofde van de maten in evenredigheid tot hun deelneming in de maatschap.

Administratieve vereenvoudiging

In principe is er voor de oprichting van de maatschap en de inbreng van roerende goederen geen notariële tussenkomst nodig. De administratieve formaliteiten zijn minimaal en bestaan uit het houden van een boekhouding, het opstellen van een jaarrekening, een inschrijving in het KBO en in het UBO-register. Er wordt noch een publicatie van de statuten noch een neerlegging van de jaarrekening vereist.

Conclusie

De maatschap kan zowel op burgerrechtelijk vlak als op fiscaal vlak, een zeer belangrijke instrument zijn voor vermogens- en successieplanning van familiaal vermogen. Door het slim combineren van een maatschap met schenkingen kunnen verschillende doelstellingen worden nagestreefd. Zo behoudt men via de maatschap een zekere mate van controle en eventuele inkomsten terwijl men tegelijkertijd erfbelasting bespaart voor de opvolgers.

Wilt u meer weten over de maatschap? Onze experten van Tax & Legal helpen u graag verder.

Heb je hier nog vragen bij? Onze expterten van Tax & Legal helpen je graag veder! Dat kan via mail naar legal@konsilanto.be.

© Nathalie Beernaert