Gezinsuitbreiding, scheiding, nieuw samengesteld gezin: hoe zit dat nu eigenlijk?

Laten we er even uitgebreid over praten, want wat zo simpel lijkt, kan best complex zijn. In de personenbelasting onderscheiden we vijf situaties.

Getrouwd/wettelijk samenwonend gezin – met eigen kinderen

Je geeft het aantal kinderen aan op je belastingaangifte. Het aftrekbestandsdeel wordt toegewezen aan de persoon met het hoogste belastbaar inkomen.

Gescheiden gezin – met eigen kinderen (co-ouderschap)

Een (onderhandse) geregistreerde overeenkomst, een overeenkomst verleden bij de notaris of een rechterlijke beslissing is steeds nodig. Bij gebrek van dit document, mag men geen gebruik maken van de regeling.
De ouder waarbij het kind een domicilie heeft, zal dit kind ten laste kunnen nemen. De andere ouder kan dit ook aangeven onder een andere code. Elk zal de helft van het belastingvoordeel ontvangen.
Er mogen geen onderhoudsuitkeringen afgetrokken worden in de personenbelasting.
Beide ouders mogen daarentegen elk uitgaven van kinderopvang aangeven voor het bedrag dat hij/zij betaald heeft.

Feitelijke samenwoning – met eigen kinderen

Wanneer je met je (nieuwe) partner niet gehuwd of niet wettelijk samenwonend bent dan bepaal je samen wie van beiden het kind ten laste neemt in zijn belastingaangifte.
Wanneer er onderhoudsuitkeringen betaald worden, dienen deze in beide aangiften opgenomen te worden.
Wanneer je als feitelijk samenwonend koppel uit elkaar gaat, is de volgende regeling van toepassing:
De persoon waarbij het kind gedomicilieerd staat, neemt het kind ten laste. De uitgaven voor kinderopvang kunnen enkel aangegeven worden als het kind bij jou ten laste stond aan het begin van het jaar.

Getrouwd/wettelijk samenwonend – nieuw samengesteld gezin

Er wordt niet automatisch rekening gehouden met de individuele toestand van elke ouder.
Bij nieuwe samengestelde gezinnen wordt de belastingvrije som mogelijks verkeerd (nadelig) berekend.

Voorbeeld
Beide partners hebben elk 2 kinderen uit een vorig huwelijk, die ten laste zijn, alsook een gemeenschappelijk kind. Voor de 4 kinderen uit vorige relaties wordt de co-ouderschapsregeling toegepast.

Het gemeenschappelijk kind wordt volledig ten laste opgenomen in de aangifte van de partners.
Aangezien de kinderen uit vorige relaties in de aangifte niet verdeeld kunnen worden over de partners, worden de 4 kinderen met co-ouderschap opgenomen onder 1 code.
Hierdoor kan de administratie niet weten over wie zijn kinderen dit net gaat.

Wat gebeurt er dan?

De administratie neemt de belastingvrije som voor 4 kinderen en deelt dit door 2.

Berekening administratie (aj. 2022): € 15 360 (4 KTL) / 2 = € 7 680

Aangezien er 2 kinderen per partner co-ouderschap genieten, zou de fiscus de belastingvrije som voor 4 kinderen moeten verminderen met de helft van elk 2 kinderen.

Correcte berekening (aj. 2022): € 15 360 – [2 x (4 240/2)] = € 11 120

Je kan dit niet op een andere manier aangeven maar je kan wel een nota meesturen met je belastingaangifte om een verkeerde berekening te vermijden. Wij doen dit steeds voor jou. Bij de vestiging van de aanslag kan je best ook even (laten) nakijken of de fiscus de berekening correct gemaakt heeft.

Feitelijk samenwonend – nieuw samengesteld gezin

Hiervoor gelden dezelfde regels als hierboven reeds vermeldt.

Voorbeeld
Een gezin met 1 kind is uit elkaar gegaan. De moeder heeft een nieuwe partner die 2 kinderen uit een vorig huwelijk heeft. De moeder en haar nieuwe partner wonen niet wettelijk samen, zijn niet getrouwd en hebben elk een eigen adres.
De moeder woont samen met haar dochter, die ook gedomicilieerd staat bij haar. De ouders zijn overeengekomen dat de moeder haar dochter ten laste mag nemen.
De nieuwe partner is eveneens gescheiden en heeft een co-ouderschap regeling voor zijn 2 kinderen.

Bij feitelijke gezinnen is er geen gezamenlijke aangifte.
De moeder zal op haar eigen aangifte haar dochter ten laste nemen en de uitgaven voor kinderopvang invullen. Ook de onderhoudsgelden geeft ze aan indien van toepassing.
De vader zal op zijn aangifte geen kinderen ten laste nemen. Hij geeft enkel de werkelijk betaalde onderhoudsgelden aan indien van toepassing.
De nieuwe partner heeft een eigen aangifte met de co-ouderschap regeling.